Οδηγός επιλογής παπουτσιών για τρέξιμο. Πως να ψάξω;

Ένα πολύ συχνό ερώτημα στην κοινότητα των ερασιτεχνών δρομέων είναι το κριτήριο επιλογής παπουτσιών. Όμως η αγορά έχει διευρυνθεί πάρα πολύ και έχουν μπει στο παιχνίδι νέοι όροι που δυσκολεύουν την σωστή επιλογή. Παρακάτω θα αναλύσουμε μερικούς από τους όρους αυτούς.

Πρώτα από όλα πρέπει να σκεφτείς το τερέν της προπόνησης σου. Τα παπούτσια διαφέρουν ριζικά αν είναι για χώμα και βουνό ή για άσφαλτο ή στίβο. Επίσης το είδος της προπόνησης που κάνεις επηρεάζει την επιλογή των παπουτσιών. Διαφορετικά μοντέλα κυκλοφορούν για μεγάλες προπονήσεις (30'-4 ώρες) και διαφορετικά για γρήγορες (διαλειμματικές) προπονήσεις ή αγώνες. Δυστυχώς η μεγάλη εξειδίκευση στα υλικά ανάλογα την χρήση μας αναγκάζει πολλές φορές να αναζητούμε τουλάχιστον δύο παπούτσια για τις προπονήσεις μας ή τους αγώνες. Σίγουρα όμως για αρχάριους δρομείς αυτό δεν είναι απαραίτητο (ακόμα).

Γλωσσάρι :

Cushioning ( Απορρόφηση κραδασμών) Το πόσο μαλακό και παχύ είναι ένα παπούτσι στη σόλα. Όσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση θέλουμε μεγαλύτερο πάχος ( βαρύ παπούτσι > 200γρ)και απορρόφηση, ενώ όσο μικρότερη απόσταση θέλουμε μικρότερο πάχος και απορρόφηση για ελαφρύ και γρήγορο πάτημα (ελαφρύ παπούτσι < 200 γρ)

Drop: Είναι η κλήση του παπουτσιού από την φτέρνα στα δάχτυλα. ( Heel to the drop)

-Ψηλό drop (10-12mm): Διευκολύνει το πάτημα στη φτέρνα (heel strikers)  το "άνετο"

-Μέτριο drop (6-8mm): Ισορροπία μεταξύ φυσικής κίνησης και άνεσης.

- Χαμηλό drop (0-4mm): Κοντά στη φυσική κίνηση (forefoot/midfoot strikers), πιο σταθερό, αλλά απαιτεί προσαρμογή. Επιβαρύνει περισσότερο τον αχίλλειο τένοντα.

Stability:Το συναντάμε συνήθως για μοντέλα που έχουν υποστήριξη στο εσωτερικό του παπουτσιού και προτείνονται σε ανθρώπους με πλατυποδία. Συχνά ο κόσμος μπερδεύεται και θεωρεί ότι απλά είναι πιο σταθερά από τα άλλα.

Τα παπούτσια πλέον ειδικεύονται στο είδος της άσκησης που θέλουμε να τα χρησιμοποιήσουμε. Αυτό βελτιώνει κατά πολύ την εμπειρία στο εκάστοτε είδος, αλλά πιθανόν υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού αν κάνουμε λάθος επιλογή.

Για όλες τις δραστηριότητες μας κάποιες προδιαγραφές πρέπει να είναι πάντα σταθερές:

1)  Μεγάλη επιφάνεια και σταθερότητα στην περιοχή των δακτύλων. Είναι πολύ σημαντικό τα δάκτυλα να είναι ελευθερα και να απλώνονται σε μεγάλη περιοχή:

·       Για να μειωθεί ο κίνδυνος στραβοπατήματος λόγω της έλειψης σταθερότητας.

·       Για να επιτευχθεί η βέλτιστη μηχανική κινηση με τη μεταφορά του βάρους από την πτέρνα στα δάκτυλα.

·       Για να μην πιέζονται και παραμορφώνονται κάτι που μπορεί να προκαλέσει πόνο και διάφορες μυοσκελετικές παθήσεις όπως πελματιαία απονεύρωση, μεταρσαλγία, βλαισός μέγας δάκτυλος «κότσι», νεύρωμα morton κ.α.

·       Για να αποφευχθεί η κακή ευθυγράμμιση του ποδιού που θα μεταφέρει έντονα ασυμμετρία φορτία στις αρθρώσεις της ποδοκνημικής, του γόνατος και του ισχίου.

2)  Πρέπει να ληφθούν υπόψη τα ανατομικά στοιχεία του ποδιού δηλαδή ο πρηνισμός ή υπτιασμός που πιθανών προκαλούνται από πλατυποδία η κοιλοποδία.  Εκτός φυσικά αν υπάρχουν πάτοι.

Πολλά παπούτσια σχεδιάζονται συγκεκριμένα για πλατυποδία η υπτιασμό, οπότε δεν μπορούμε να τα επιλέξουμε μόνο και μόνο επειδή μας αρέσουν.

3)  Πάντα δοκιμάζουμε το παπούτσι για να βρούμε την ιδανική μορή στο πόδι μας. Ανεξάρτητα από όλες τις συμβουλές που μπορεί να λάβει κάποιος, το σημαντικότερο είναι το fit!

 Παπούτσια για τρέξιμο σε βουνό (Trail Running) 

·       Ανθεκτική και σκληρή σόλα με μεγάλα lugs (Σπυριά Τραχτερωτά 3-6mm) για να μη γλιστράει σε χώμα, πέτρες, λάσπη

·       Ενισχυμένη προστασία δακτύλων & πλευρική υποστήριξη για αποφυγή τραυματισμών από πέτρες

·        Σταθερή αλλά ευέλικτη κατασκευή για προσαρμογή σε ανώμαλο έδαφος

·       Drop 4-8mm

·       Αδιάβροχο (Gore-Tex) που πιθανόν μειώνει την καλή "αναπνοή που έχουν τα καλοκαιρινά μοντέλα  

Παπούτσια για τρέξιμο σε δρόμο (Road Running) 

·       Λεία και αντιολισθητική εξωτερική σόλα για ομαλή επαφή με την άσφαλτο

·       Υψηλή απορρόφηση κραδασμών (cushioning) για προστασία από την επαναλαμβανόμενη πρόσκρουση (μαλακό πάτημα)

·       Ελαφρύ & διαπνέον υλικό στο πάνω μέρος για άνεση

·       Μεγάλο Drop 6-12mm για καλύτερη μεταφορά ενέργειας και άνεση. Για αρχάριους-νέους δρομείς προτιμήστε >8 mm

·       Ελαστικότητα στην ενδιάμεση σόλα (π.χ. ZoomX, FF Blast, PWRRUN) για επιστροφή ενέργειας  

·        Παπούτσια για βάρη & ενδυνάμωση

·       Σταθερή, επίπεδη και σκληρή σόλα για σωστή κατανομή βάρους (κατά προτίμηση drop 0-4mm)

·       Φαρδιά βάση για σταθερότητα στα βάρη

·       Σκληρότερη ενδιάμεση σόλα (όχι μαλακό cushioning όπως στα running παπούτσια) για αποφυγή απώλειας ενέργειας

·       Ανθεκτικό πάνω μέρος

Παπούτσια για τρέξιμο μικρών αποστάσεων & ταχύτητας (Speed Running/Racing)  

·       Πολύ ελαφρύ (κάτω από 200g) για ταχύτητα

·       Carbon plate ή άκαμπτη ενδιάμεση σόλα για ώθηση και εκρηκτικότητα

·       Υψηλή επιστροφή ενέργειας (ZoomX, Peba, Lightstrike Pro) για δυναμικό διασκελισμό

·        Χαμηλό drop (4-8mm) για καλύτερο έλεγχο και γρήγορο πάτημα

·       Ανθεκτική αλλά λεία εξωτερική σόλα για αποδοτικό τρέξιμο σε δρόμο 

Παπούτσια για ασκήσεις ενδυνάμωσης

Καλό είναι να φοράμε Διαφορετικό παπούτσι για ενδυνάμωση και άλλο για τρέξιμο. Διότι τα παπούτσια καταπονούνται με διαφορετικό τρόπο σε κάθε δραστηριότητα όπως επίσης και η επιστροφή δύναμης στο πόδι μας διαφέρει. Κατά συνέπεια εκτός από το ότι μειώνεται ο χρόνος ζωής των παπουτσιών υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού λόγω των αστάθμητων φορτίων που επιστρέφει η επαφή με το έδαφος μεσολαβημένη από τα παπούτσια μας.

·       Σταθερή, επίπεδη και μεγάλη σόλα για την μέγιστη σταθερότητα.

·       Χαμηλό drop για καλύτερη επαφή με το έδαφος και ομαλή λήψη φορτίων. Εξαιρούνται τα ειδικά παπούτσια για την άρση βαρών που έχουν μεγάλο drop αλλά και άλλες προδιαγραφές που τα καθιστούν σταθερά στο βαθύ κάθισμα.